このページの使い方
ヨーガスートラの学習でサンスクリット語原文を通して学ぶうちに、ある日ふと経文の一部分のみ思い出されることがあります。
「何章の何節だったのか思い出せない。どんな意味だったのか知りたい。
しかし1章1節から順に調べるには時間がかかりそうだ」
という時にお役立てください。経文の始まりの単語がわかると早く調べることができます。
「अ（a）」→「ह (ha)」の順に並べかえています。
[अ]
अतीतानागतं स्वरूपतोऽस्त्याध्वभेदाद्धर्माणाम्
（４－１２）
अथ योगानुशासनम्
（１－１）
अनित्याशुचिदुःखानात्मसु नित्यशुचिसुखात्मख्यातिरविद्या
（２－５）
अनुभूतविषयासम्प्रमोषः स्मृतिः
（１－１１）
अपरिग्रहस्थैर्ये जन्मकथन्तासंबोधः
（２－３９）
अभावप्रत्ययालम्बना वृत्तिनिंद्रा
（１－１０）
अभ्यासवैराग्याभ्यां तन्निरोधः
（１－１２）
अविद्यास्मितारागद्वेषाभिनिवेशा: क्लेशाः
（２－３）
अविद्या क्षेत्रमुत्तरेषां प्रसुप्ततनुविच्छिनोदाराणाम्
（２－４）
अस्तेयप्रतिष्ठायां सर्वरत्नोपस्थानम्
（２－３７）
अहिंसाप्रतिष्ठायां तत्सन्निधौ वैरत्यागः
（２－３５）
अहिंसासत्यास्तेयब्रह्मचर्यापरिग्रहा यमाः
（２－３０）
[ई ]
ईश्वरप्रणिधानाद्वा
（１－２３）
[उ ]
उदानजयाज्जलपङ्ककण्टकादिष्वसङ्ग उत्क्रान्तिश्च
（３－３９）
[ ऋ]
ऋतम्भरातत्र प्रज्ञा
（１－４８）
[ए]
एकसमये चोभयानवधारणम्
（４－２０）
एतयैव सविचारा निर्विचारा व सूक्ष्मविषया व्याख्याता
（１－４４）
एतेन भूतेन्द्रियेषु धर्मलक्षणावस्थापरिणामा व्याख्याताः
（３－１３）
[क]
कण्ठकूपे क्षुत्पिपासानिवृत्तिः
（３－３０）
कर्माशुक्लाकृष्णं योगिनस्त्रिविधमितरेषाम्
（４－７）
क्रमान्यत्वं परिणामान्यत्वे हेतुः
（３－１５）
कायरूपसंयमात् तद्ग्राहाशक्तिस्तम्भे चक्षु: प्रकाशासम्प्रयोगेऽन्तर्धानम्
（３－２１）
कायाकाशयोः सम्बन्धसंयमाल्लघुतूलसमा पत्तेश्चाकाशगमनम्
（３－４２）
कार्यन्द्रियसिद्धिरशुद्धिक्षयात्तपसः
（２－４３）
कूर्मनाड्यां स्थैर्यम
（３－３１）
कृतार्थं प्रति नष्टमप्यनष्टं तदन्यसाधारणत्वात्
（２－２２）
क्लेशकर्मविपाकाशयैरपरामृष्टः पुरुषविशेष ईश्वरः
（１－２４）
क्लेशमूलः कर्माशयो दृष्टादृष्टजन्मवेदनीयः
（２－１２）
क्षणतत्क्रमयोः संयमाद्विवेकजं ज्ञानम्
（１－４１）
क्षणप्रतियोगी परिणामापरान्त निग्रहाः क्रमः
（４－３３）
क्षीणवृत्तेरभिजातस्येव मणेर्ग्रहीतृग्रहणग्राह्येषु तत्स्थतदञ्जनता समापत्तिः
（１－４１）
[ग]
ग्रहणस्वरूपास्मितान्वयार्थवत्त्वसंयमादिन्द्रियजयः
（３－４７）
[च ]
चन्द्रे ताराव्यूहज्ञानम्
（３－２７）
चित्तान्तरदृश्ये बुद्धिबुद्धेरतिप्रसंग: स्मृतिसंकरश्च
(４－２１)
चितेरप्रतिसंक्रमायास्तदाकारापत्तौ स्वबुद्धि संवेदनम्
（４－２２）
[ज ]
जन्मौषधिमन्त्रतपः समाधिजाः सिद्धयः
（４－１）
जातिदेशकालव्यवहितानामप्यानान्तर्यं स्मृति संस्कारयोरेकरूपत्वात्
（４－９）
जातिदेशकालसमयानवच्छिन्नाः सार्वभौमा महाव्रतम्
（２－３１）
जातिलक्षणादेशैरन्यतानवच्छेदात्तुल्ययोस्ततः प्रतिपत्तिः
（３－５３）
जात्यन्तरपरिणामः प्रकृत्यापूरात्
（４－２）
[त]
तच्छिद्रेषु प्रत्ययान्तराणि संस्कारेभ्यः
（４－２７）
तज्जपस्तदर्थभावनम्
（１－２８）
तज्जयाप्रज्ञालोकः
（３－５）
तज्जः संस्कारोऽन्यसंस्कारप्रतिबन्धी
（１－５０）
ततः कृतार्थानां परिणामक्रमसमाप्तिर्गुणानाम्
(４－３２)
ततः क्लेशकर्मनिवृत्तिः
(４－３０)
ततः परमा चश्यतेन्द्रियाणाम्
(２－５５)
ततः पुनः शान्तोदितौ तुल्यप्रत्ययौ चित्तस्यैतापरिणामः
(３－１２)
ततः प्रत्यक्चेतनाधिगमोऽप्यन्तरायाभावश्च
(１－２９)
ततः प्रातिभश्रावणवेदनादशांस्वादवार्ता जायन्ते
(３－３６)
ततस्तद्विपाकानुगुणानामैवाभिव्यक्तिर्वासनानाम्
(４－８)
ततः क्षीयते प्रकाशावरणम्
(２－５２)
ततोऽणिमादिप्रादुर्भावः कायसम्पत्तद्धर्मा नभिघातश्च
(３－４５）
ततो द्वन्द्वानभिघातः
(２－４８)
ततो मनोजवित्वं विकरणभावः प्रधानजयश्च
(３－４８）
तत्परं पुरुषख्यातेर्गुणवैतृष्ण्यम्
(１－１６)
तत्प्रतिषेधार्थमेकतत्त्वाभ्यासः
(１－３２)
तत्र प्रत्ययैकतानताध्यानम्
(３－２)
तत्र स्थितौ यत्नोऽभ्यासः
(１－１３)
तत्र ध्यानजमनाशयम्
(４－６)
तत्र निरतिशयं सर्वज्ञवीजम्
(１－２５)
तत्र शब्दार्थज्ञानविकल्पै: संकीर्णा सवितर्का समापत्तिः
(１－４２)
तदर्थ एव दृश्यस्यात्मा
(２－２１)
तदपि बहिरङ्गं निर्बीजस्य
(３－８)
तदभावात्संयोगाभावो हानं तद्द्शेः कैवल्यम्
(２－２５)
तदसंख्येयवासनाभिश्चित्रमपि परार्थं संहत्यकारित्वात्
(４－２４)
तदा द्रष्टुः स्वरूपेऽवस्थानम्
(１－３)
तदा विवेकनिम्नं कैवल्यप्राग्भारं चित्तम्
(４－２６)
तदा सर्वावरणमलापेतस्य ज्ञानस्थानन्त्याज्ज्ञेयमल्पम्
(４－３１)
तदुपरागापेक्षित्वाच्चित्तस्य वस्तु ज्ञाताज्ञातम्
(４－１７)
तदेवार्थमात्रनिर्भासं स्वरूपशून्यमिव समाधिः
(３－３)
तद्वैराग्यादपि दोषबीजक्षये कैवल्यम्
(３－５０)
तपः स्वाध्यायेश्वरप्रणिधानानि क्रियायोगः
(２－１)
तस्मिन् सति श्वासप्रश्वासयोर्गतिविच्छेदः प्राणायामः
(２－４９)
तस्य प्रशान्तवाहिता संस्कारात्
(３－１０)
तस्य भूमिषु विनियोगः
(３－６)
तस्य वाचकः प्रणवः
(１－２７)
तस्य सप्तधा प्रान्तभूमिः प्रज्ञा
(２－２７)
तस्य हेतुरविद्या
（２－２４）
तस्यापि निरोधे सर्वनिरोधान्निर्बीजः समाधिः
（１－５１）
ता एव सबीज: समाधिः
（１－４６）
तारकं सर्वविषयं सर्वथाविषयमक्रमं चेति विवेकजं ज्ञानम्
（３－５４）
तासामनादित्वं चाशिषो नित्यत्वात्
(４－１０)
तीव्रसंवेगानामासन्नः
(１－２１)
ते प्रतिप्रसवहेयाः सूक्ष्माः
(２－１０)
ते ह्रादपरितापफलाः पुण्यापुण्यहेतुत्वात्
(２－１４)
ते व्यक्तसूक्ष्मा गुणात्मानः
(４－１３)
ते समाधावुपसर्गा व्युत्थाने सिद्धयः
(３－３７)
त्रयमन्तरङ्गपूर्वेभ्य:
(３－７)
त्रयमेकत्र संयमः
(３－４)
[द]
द्रष्टा दृशिमात्रः शुद्धोऽपि प्रत्ययानुपश्यः
(２－２０)
द्रष्टृदृश्ययोः संयोगो हेयहेतुः
(２－１７)
द्रष्टृदृश्योपरक्तं चित्तं सर्वार्थम्
(４－２３)
दुःखदौर्मनस्याङ्गमेजयत्वश्वासप्रश्वासा विक्षेपसहभुवः
(１－３１)
दुःखानुशयी द्वेषः
(２－８)
दृग्दर्शनशक्त्योरेकात्मतेवास्मिता
(２－６)
दृष्टानु श्रविकविषयवितृष्णस्य वशीकारसंज्ञा वैराग्यम्
(１－１５)
देशबन्धश्चित्तस्य धारणा
(３－１)
[ध]
धारणासु च योग्यता मनसः
(２－５３)
घ्यानहेयास्तद्वृत्तयः
(２－１１)
ध्रुवे तद्गतिज्ञानम्
(３－２８)
[न]
न चैकचित्ततन्त्रं वस्तु तदप्रमाणकं तदा किं स्यात्
(４－１６)
न च तत्सालम्बनं तस्याविषयीभूतत्वात्
(３－２０)
न तत्स्वाभासं दृश्यत्वात्
(４－１９)
नाभिचक्रे कायव्यूहज्ञानम्
(３－２９)
निमित्तमप्रयोजकं प्रकृतीनां वरणभेदस्तु ततः क्षेत्रिकवत्
(４－３)
निर्माणचित्तान्यस्मितामात्रात्
(４－４)
निर्विचारवैशारद्येऽध्यात्मप्रसादः
(１－４７)
[प]
परमाणुपरममहत्त्वान्तोऽस्य वशीकारः
(１－４０)
परिणामतापसंस्कारदुःखैर्गुणवृत्तिविरोधाच्च
दुःखमेव सर्वं विवेकिनः
(２－１５)
परिणामत्रयसंयमादतीतानागतज्ञानम्
(３－１６)
परिणामैकत्वाद्वस्तुतत्त्वम्
(４－１４)
पुरुषार्थशून्यानां गुणानां प्रतिप्रसवः कैवल्यं स्वरूपप्रतिष्ठा वा चितिशतेरिति
(４－３４)
पूर्वेषामपि गुरुः कालेनानवच्छेदात्
(１－２６)
प्रकाशक्रियास्थितिशीलं भूतेन्द्रियात्मकं भोगापवर्गार्थ दृश्यम्
(２－１８)
प्रच्छर्दनविधारणाभ्यां वा प्राणस्य
(１－３４)
प्रत्यक्षानुमानागमाः प्रमाणानि
(１－７)
प्रत्ययस्य परचित्तज्ञानम्
(３－１９)
प्रमाणविपर्ययविकल्पनिद्रास्मृतयः
(１－６)
प्रयत्नशैथिल्यानन्तसमापत्तिभ्याम्
(２－４７)
प्रवृत्तिभेदे प्रयोजकं चित्तमेकमनेकेषाम्
(４－５)
प्रवृत्त्यालोकन्यासात्सूक्ष्मव्यवहितविप्रकृष्टज्ञानम्
(３－２５)
प्रसंख्यानेऽप्यकुसीदस्य सर्वथाविवेकख्याते
(４－２９)
धर्ममेघः समाधिः
（４－２９）
प्राविभाद्वा सर्वम्
(３－３３)
[ब]
बन्धकारणशैथिल्यात्प्रचारसंवेदनाच्च चित्तस्य परशरीरावेशः
(３－３８)
ब्रह्मचर्य प्रतिष्ठायां वीर्यलाभः
(２－３８)
बलेषु हस्तिबलादीनि
(３－２４)
बहिरकल्पिता वृत्तिर्महाविदेहा ततः प्रकाशावरणक्षयः
(３－４３)
बाह्याभ्यन्तरस्तम्भवृत्तिर्देशकालसंख्याभिः परिदृष्टो दीर्घसूक्ष्मः
(２－５０)
बाह्याभ्यन्तरविषयाक्षेपी चतुर्थः
(２－５１)
[भ]
भवप्रत्ययो विदेहप्रकृतिलयानाम्
(１－１９)
भुवनज्ञानं सूर्ये संयमात्
(３－２６)
[म]
मूर्धज्योतिषि सिद्धदर्शनम्
(３－３２)
मृदुमध्याधिमात्रत्वात्ततोऽपि विशेषः
(１－２２)
मैत्रीकरुणामुदितोपेक्षाणां सुखदुःखपुण्यापुण्यविषयाणां भावनातश्चित्तप्रसादनम्
(１－３３)
मैत्र्यादिषु बलानि
(３－２３)
[य]
यथाभिमतध्यानाद्वा
(１－３９)
यमनियमासनप्राणायामप्रत्याहारधारणाध्यान समाधयोऽष्टावसानि
(２－２９)
योगश्चित्तवृत्तिनिरोधः
(１－２)
योगाङ्गानुष्ठानादशुद्धिक्षये ज्ञानदीप्तिराविवेकख्याते:
(２－２８)
[र]
रूपलावण्यबलवज्रसंहननत्वानि कायसम्पत्
(３－４６)
[व]
वस्तुसाम्ये चित्तभेदात्तयोर्विभक्तः पन्थाः
(４－１５)
वितर्कबाधने प्रतिपक्षभावनम्
(２－３３)
वितर्कविचारानन्दास्मितानुगमात्सम्प्रज्ञातः
(１－１７)
वितर्का हिंसादयः कृतकारितानुमोदिता लोभक्रोधमोहपूर्वका मृदुमध्याधिमात्रा
दुःखाज्ञानानन्तफला इति प्रतिपक्षभावनम्
(２－３４)
विपर्ययो मिथ्याज्ञानमतद्रूपप्रतिष्ठम्
(１－８)
विरामप्रत्ययाभ्यासपूर्वः संस्कारशेषोऽन्यः
(１－１８)
विवेकख्यातिरविप्लवा हानोपायः
(２－２６)
विशेषदर्शिन आत्मभावभावनाविनिवृत्तिः
(４－２５)
विशेषाविशेषलिङ्गमात्रालिङ्गानि गुणपर्वाणि
(４－１９)
विशोका वा ज्योतिष्मती
(１－３６)
विषयवती वा प्रवृत्तिरुत्पन्ना मनसः स्थितिनिबन्धनी
(１－３５)
वीतरागविषयं वा चित्तम्
(１－３７)
वृत्तयः पञ्चतय्य: क्लिष्टाक्लिष्टाः
(１－５)
वृत्तिसारूप्यमितरत्र
(１－４)
व्याधिस्त्यानसंशय प्रमादालस्याविरतिभ्रान्ति दर्शनालब्धभूमिकत्वानवस्थितत्वानि चित्त विक्षेपास्तेऽन्तरायाः
(１－３０)
व्युत्थाननिरोधसंस्कारयोरभिभवप्रादुर्भावौ निरोधक्षणचित्तान्वयो निरोधपरिणामः
(３－９)
[श ]
शब्दज्ञानानुपाती वस्तुशून्यो विकल्पः
(１－９)
शब्दार्थप्रत्ययानामितरेतराध्यासात्संकरस्तत्प्र विभागसंयमात्सर्वभूतरुतज्ञानम्
(３－１７)
शान्तोदिताव्यपदेश्यधर्मानुपाती धर्मी
(３－１４)
शौचसंतोषतपः स्वाध्यायेश्वरप्रणिधानानि नियमाः
(２－３２)
शौचात्स्वाङ्गजुगुप्सा परैरसंसर्गः
(２－４０)
श्रद्धावीर्यस्मृतिसमाधिप्रज्ञापूर्वक इतरेषाम्
(１－２０)
श्रुतानुमानप्रज्ञाभ्यामन्यविषया विशेषार्थत्वात्
(１－４９)
श्रोत्राकाशयोः सम्बन्धसंयमाद्दिव्यं श्रोत्रम्
(３－４１)
[स]
सति मूले तद्विपाको जात्यायुभोंगाः
(２－１３)
स तु दीर्घकालनैरन्तर्यसत्काराऽऽसेवितो दृढभूमिः
(１－１４)
सत्यप्रतिष्ठायां क्रियाफलाश्रयत्वम्
(２－３６)
सत्वपुरुषयोरत्यन्तासंकीर्णयोः प्रत्ययाविशेषो भोगः परार्थात्स्वार्थसंयमात्पुरुषज्ञानम्
(３－３５)
सत्त्वपुरुषयोः शुद्धिसाम्ये कैवल्यम्
(３－５５)
सत्त्वपुरुषान्यताख्यातिमात्रस्य सर्वभावाधिष्ठातृत्वं सर्वज्ञातृत्वं च
(３－４９)
सत्त्वशुद्धिसौमनस्यैकाथेन्द्रियजयात्मदर्शनयोग्यत्वानि च
(２－４１)
सदा ज्ञाताश्चित्तवृत्तयस्तत्प्रभोः पुरुषस्यापरिणामित्वात् .
(４－１８)
समाधिभावनार्थ: क्लेशतनूकरणार्थश्च
(２－２)
समाधिसिद्धिरीश्वरप्रणिधानात्
(２－４５)
समानजयाज्ञ्चलनम्
(３－４０)
संतोषादनुत्तमसुखलाभ:
(２－４２)
संस्कारसाक्षात्करणात्पूर्वजातिज्ञानम्
(３－１８)
सर्वार्थतैकाग्रतयोः क्षयोदयौ चित्तस्य समाधिपरिणामः
(３－１１)
सुखानुशयी रागः
(２－７)
सूक्ष्मविषयत्वं चालिङ्गपर्यवसानम्
(１－４５)
सोपक्रम निरुपक्रमं च कर्म तत्संयमादपरान्त ज्ञानमरिष्टेभ्यो वा
(３－２２)
स्थान्युपनिमन्त्रणे सङ्गस्मयाकरणं पुनरनिष्टप्रसङ्गात्
(３－５１)
स्थिरसुखमासनम्
(２－４６)
स्थूलस्वरूपसूक्ष्मान्वयार्थवत्त्वसंयमाद् भूतजयः
(３－４４)
स्मृतिपरिशुद्धौ स्वरूपशून्येवार्थमात्रनिर्भासा निर्वितर्का
(１－４３)
स्वप्ननिद्राज्ञानालम्बनं वा
(１－３８)
स्वरसवाही विदुषोऽपि तथारूढोऽभिनिवेश:
(２－９)
स्वविषयासम्प्रयोगे चित्तस्वरूपानुकार
(２－５４)
इवेन्द्रियाणां प्रत्याहार:
(２－５４)
स्वस्वामिशक्त्योः स्वरूपोपलब्धिहेतुः संयोगः
(２－２３)
स्वाध्यायादिष्टदेवतासम्प्रयोगः
(２－４４)
[ह]
हानमेषां क्लेशवदुक्तम्
(４－２８)
हृदये चित्तसंवित्
(３－３４)
हेतुफलाश्रयालम्बनैः संगृहीतत्वादेषामभावे तदभाव:
(４－１１)
हेयं दुःखमनागतम्
(２－１６)
